Δ. Γληνός: Η Μαρξιστική – Λενινιστική – Σταλινική Κοσμοθεωρία

"Κομμουνιστική Επιθεώρηση", Σεπτέμβρης 1943

Δημοσιεύτηκε στη «Φωνή της Αλήθειας»,  αρ.φυλ. 2, 1-15/2/1993, σελ. 2

Δημήτρη Γληνού

Το άρθρο αυτό είναι το πρώτο σειράς άρθρων του Δ. Γληνού με τίτλο "Ο Μαρξισμός-Λενινισμός και τα νεοελληνικά προβλήματα". Ο τωρινός τίτλος είναι παρμένος από το άρθρο του Γληνού.

Ο Μαρξισμός - Λενινισμός είναι μια γενική κοσμοθεωρία, που καθο­δηγεί τη δράση σ' όλα τα επίπε­δα της ανθρώπινης ενέργειας. Δεν είναι δηλαδή ούτε ένα ειδικό φιλοσόφημα, που ν' αναφέρεται σ' ένα ειδικό κύκλο γνώσης, λ.χ. μό­νο μια θεωρία της ιστορίας (ιστορι­κός υλισμός), όπως πολλοί νομί­ζουν, ούτε μια καθαρά θεωρητική επισκόπηση κι ερμηνεία του κόσμου, που να προσπαθεί μόνο να εξηγήσει τα φαινόμενα. Είναι μια κοσμοθεωρία που πηγάζει μέ­σα από τις αντικρουόμενες δυνά­μεις, που ρυθμίζουν όλη τη ζωή του ανθρώπου, και σκοπός της εί­ναι όχι μόνο να ερμηνέψει, πα­ρά να αλλάξει τον κόσμο. Γίνε­ται έτσι μέθοδος καθοδήγησης και στην κοινωνική δράση. Από την ά­ποψη αυτή είναι αυτή η ίδια η μαρξιστική - λενινιστική θεωρία έ­να κοινωνικό φαινόμενο κολοσσιαί­ας σημασίας και απόδειξη είναι, πως μέσα σ' εκατό χρόνια έχει ε­πιφέρει μεγάλες αλλαγές στην αν­θρώπινη ζωή και ολοένα φέρνει μεγαλύτερες, διαποτίζοντας τη ζωή ό­λων των λαών της γης. Έχει γί­νει πια η μαρξιστική - λενινιστική θεωρία μια τεράστια κινητήρια δύ­ναμη της ιστορικής εξέλιξης.

Μπορούμε να πούμε κιόλας, πως από τον καιρό που υπάρχει ανθρώ­πινη κοινωνία ότι καμιά φιλοσοφι­κή κοσμοθεωρία δεν πήρε τόση ση­μασία για την ανθρώπινη ζωή. Και αυτό έγινε, γιατί ο μαρξισμός εί­ναι γνήσιο γέννημα των κοινωνικο-οικονομικών και ταξικών συνθη­κών που δημιουργήθηκαν στον κό­σμο με την επικράτηση της αστι­κής τάξης, της γενικής βιομηχανο­ποίησης της παραγωγής και της κεφαλαιοκρατικής οικονομίας. Ο μαρ­ξισμός είναι η γνήσια, η σωστή κοσμοθεωρία της εργατικής τάξης, του παγκόσμιου προλεταριάτου, που γεννήθηκε και αναπτύχθηκε παράλ­ληλα με τη γένεση και τη συνειδη­τοποίηση της εργατικής τάξης, δο­κιμάστηκε στην πράξη, πλουτίστη­κε μέσα στη φωτιά των κοινωνικών αγώνων. Κριτήριο της αλήθειας και της ζωντάνιας κάθε θεωρί­ας είναι η πράξη. Κάθε θεωρία α­ποδείχνεται ψεύτικη, όταν σταθεί α­νίκανη να καθοδηγήσει την ανθρώ­πινη δράση και γίνεται ψεύτικη, ό­ταν σταθεί ανίκανη ν' αναπροσαρ­μοστεί στην αδιάκοπη ρέουσα πραγ­ματικότητα.

Η μαρξιστική κοσμοθεωρία έχει την ιστορία της. Η εξέλιξη και η ανάπτυξη της κεφαλαιοκρατικής οι­κονομίας, η πάλη της αστικής τά­ξης με τη φεουδαρχία και τα πρώ­τα μηνύματα της δημιουργίας της εργατικής τάξης είχανε προετοιμά­σει το θεωρητικό έδαφος για τη γένεση του μαρξισμού. Η εγγλέζι­κη πολιτική οικονομία, η γερμανι­κή ιδεαλιστική φιλοσοφία των αρ­χών του 19ου αιώνα και ο γαλλι­κός ουτοπικός σοσιαλισμός ήτανε τα θεωρητικά προστάδια για τη θε­μελίωση του μαρξισμού. Όσο προ­χωρούμε η ανάπτυξη του προλεταρι­άτου μέσα στην κεφαλαιοκρατική οικονομία και η συνειδητοποίηση της εργατικής τάξης, δημιουργούνταν και οι κοινωνικές προϋποθέ­σεις για την επιστημονική, στερεά θεμελιωμένη στην πραγματικότητα, θεωρητική έκφραση των κοινωνι­κών φαινομένων και της ιστορι­κής πορείας που ήταν αποτέλεσμα των νέων συνθηκών. Το έργο αυ­τό επιτέλεσε με μεγαλοφυή ενόρα­ση και ανάλυση ο Μαρξ μαζί με τον Ένγκελς. Από την πρώτη στιγ­μή διαβλέποντας σωστά την απο­στολή της θεωρίας στη ζωή συνδέσανε τη θεωρία με την πράξη κι έ­τσι όχι μόνο δοκιμάσανε την αλή­θεια και τη ζωντάνια του επιστη­μονικού σοσιαλισμού μέσα στη φω­τιά των κοινωνικών αγώνων παρά δείξανε και στους επιγόνους τους το μόνο σωστό δρόμο για ν' απο­φευχθούν τα λάθη, ο μαρασμός και ο θάνατος. Και ο δρόμος αυτός εί­ναι η αδιάκοπη αλληλεπίδραση θε­ωρίας και πράξης και η αδιάκοπη αναπροσαρμογή της θεωρίας στη ρέουσα πραγματικότητα, η παράλλη­λη αντανακλαστική διαλεκτική πο­ρεία ζωής και θεωρίας. Απάνω σ' αυτή τη βάση στηρίχθηκε ο γνήσι­ος μαθητής των Μαρξ και Έν­γκελς, Λένιν, και παραμερίζοντας με οξύτατη διαλεχτική αγωνιστική όλες τις πλαστογραφίες του μαρξι­σμού που γεννήθηκαν μέσα στη Δεύτερη Διεθνή, κατανόησε και α­νάλυσε σωστά τις αντικειμενικές συνθήκες που δημιουργήθηκαν στις αρχές του εικοστού αιώνα στο ι­μπεριαλιστικό στάδιο της κεφαλαιοκρατίας κι έτσι αναπροσαρμόζοντας το μαρξισμό στις νέες συνθή­κες, έγινε ο μεγάλος θεωρητικός και πολιτικός ηγέτης του παγκόσμι­ου προλεταριάτου μέσα στις συνθή­κες αυτές και καθοδήγησε σωστά το ρούσικο προλεταριάτο στην επα­νάσταση και στη δημιουργία της πρώτης σοσιαλιστικής κοινωνίας α­πάνω στη γη. Απάνω στην ίδια σω­στή βάση στηρίχτηκε και ο μεγαλο­φυής συνεργάτης του Λένιν, Στά­λιν, και με σιδερένιο χέρι και με ατράνταχτη και θαυμαστή θεωρητι­κή σύλληψη της διαλεχτικής πορεί­ας της επανάστασης οδήγησε και τη Σοβιετική Ένωση και την Τρί­τη Διεθνή στους σωστούς δρόμους που οδηγούνε στη νίκη του σοσια­λισμού. Έτσι η μαρξιστική - λενι­νιστική - σταλινική κοσμοθεωρία α­γκαλιάζει όλα τα επίπεδα της ζω­ής. Με την οικονομική του θεω­ρία δίνει τη μόνη επιστημονική, στερεά και ακλόνητη συνθετική σύλληψη του βασικού κοινωνικού φαινομένου που είναι ο έσχατος ρυθμιστής όλης της ανθρώπινης ζω­ής. Με την πολιτική θεωρία καθο­δηγεί τη στρατηγική και την ταχτι­κή της πάλης της εργατικής τάξης και δείχνει τους δρόμους που φέρ­νουνε στο θεμέλιωμα του σοσιαλι­σμού. Με το διαλεχτικό μετεριαλισμό, τη φιλοσοφία του προλεταριά­του, επισκοπεί και ανασυνθέτει μέ­σα στο ανθρώπινο μυαλό όλο το γίγνεσθαι, και το φυσικό και το κοινωνικό, καθοδηγεί την ανθρώπι­νη ενέργεια και τη μαζική δράση σ' όλα τα επίπεδα της ζωής.

Ο διαλεχτικός ματεριαλισμός περι­έχει τρία βασικά τμήματα: Το πρώ­το είναι η διαλεχτική της γνώσης, η διαλεχτική γνωσιοθεωρία, που α­ναλύοντας τα φαινόμενα της γνώσης, το αν μπορούμε να γνωρίσου­με τον αντικειμενικό κόσμο και να επηρεάσουμε την εξέλιξη του, μας οπλίζει με τη διαλεχτική μέθοδο, τον τρόπο να πλησιάζουμε και να κατανοούμε τη ρέουσα πραγματικό­τητα κι έτσι αντικαθρεφτίζοντας στο νου μας σωστά τους νόμους που κινούν την πραγματικότητα να μπορούμε να την επηρεάζουμε στην εξέλιξη της μέσα στο φυσικό και μέσα στον κοινωνικό κόσμο. Έ­τσι ο μαρξισμός οπλίζει τον άν­θρωπο με το τελειότερο γνωστικό μέσο, τη διαλεχτική μέθοδο και τον οδηγεί και στην κυριαρχία πά­νω στη φύση και στην κυριαρχία πάνω στην κοινωνική εξέλιξη. Γι' αυτό η διαλεχτική μέθοδος της γνώσης είναι το ισχυρότερο όπλο του προλεταριάτου στον αγώνα για τη συνειδητή μετατροπή της κοινω­νίας στη σοσιαλιστική της μορφή.

Το δεύτερο τμήμα είναι η διαλε­χτική της φύσης, όπου εφαρμόζο­ντας τη διαλεχτική μέθοδο στην α­νάλυση και την ανασύνθεση των φυσικών φαινομένων φτάνουμε στη σωστή κατανόηση των νόμων, που διέπουνε το φυσικό κόσμο. Κι έ­τσι, ολοένα περισσότερο κυριαρχού­με πάνω σ' αυτόν, παίρνοντας συ­νάμα μια σωστή συνολική θεώρη­ση του φυσικού γίγνεσθαι και απομακρύνοντας κάθε μυστηριακή ερμηνεία από την επιστήμη.

Το τρίτο τμήμα είναι η διαλεχτι­κή της κοινωνίας, όπου εφαρμόζο­ντας τη διαλεχτική γνωσιολογία στην εξέλιξη της ανθρώπινης κοι­νωνίας κατανοούμε και ανασυνθέ­τουμε σωστά την πορεία των κοινωνικών φαινομένων κι έτσι γινό­μαστε ικανοί να επεμβαίνουμε συ­νειδητά στην κοινωνική εξέλιξη σ' όλες τις μορφές της ζωής και να μετατρέπουμε την ανθρώπινη ζωή γνωρίζοντας τους νόμους και τις κινητήριες δυνάμεις που διέπουν κάθε φορά την κοινωνία.

Έτσι, λοιπόν, αποδείχνεται αυτό που είπαμε στην αρχή, πως μαρξι­σμός - λενινισμός είναι γενική κο­σμοθεωρία που καθοδηγεί την αν­θρώπινη ενέργεια σ' όλα τα επίπε­δα της ζωής.

Οπλισμένοι, λοιπόν, κι εμείς με τη θεωρία τούτη πρέπει να εξετά­ζουμε όλα τα προβλήματα της νεο­ελληνικής ζωής, αν θέλουμε να ε­πηρεάζουμε σωστά την εξέλιξη και τη λύση τους. Τι έγινε προς την κατεύθυνση αυτή στον τόπο μας και τι πρέπει να γίνει, αυτό θα το εξετάσουμε σ" ένα δεύτερο άρθρο.